“दिवादिगण” का सामन्य परिचय –   

इस गण की पहली धातु ‘ दिव् ’ है | इस गण की अन्य धातुओं के रूप ‘दिव्’ धातु की तरह चलते है | धातु और प्रत्यय के बीच में लट् आदि में ‘ य ’ लगता है |
 

दिव् ( चमकना , जुआ खेलना ) परैस्मैपदी धातुरूप [ दिवादिगण ]  

                             लट् लकार (वर्तमान काल )    

पुरुष एकवचन व्दिवचन बहुबचन
प्रथम पुरुषदीव्यतिदीव्यत:दीव्यन्ति
मध्यम पुरुषदीव्यसिदीव्यथ:दीव्यथ
उत्तम पुरुष दीव्यामिदीव्याव:दीव्याम:

 

                              लड्.लकार ( भूतकाल )  

पुरुष एकवचनव्दिवचन बहुबचन
प्रथम पुरुषअदीव्यत्अदीव्यताम्अदीव्यन्
मध्यम पुरुष अदीव्य:अदीव्यतम्अदीव्यत
उत्तम पुरुषअदीव्यम्अदीव्यावअदीव्याम

 

                               लृट लकार ( भविष्यत काल )

पुरुष एकवचनव्दिवचन बहुबचन
प्रथम पुरुषदेविष्यतिदेविष्यत:देविष्यन्ति
मध्यम पुरुष देविष्यसिदेविष्यथ:देविष्यथ
उत्तम पुरुष देविष्यामिदेविष्याव:देविष्याम:

 

                       लोट्  लकार ( आज्ञा के अर्थ में )

पुरुष एकवचनव्दिवचन बहुबचन
प्रथम पुरुषदीव्यतुदीव्यताम्दीव्यन्तु
मध्यम पुरुष दीव्यदीव्यतम्दीव्यत
उत्तम पुरुष दीव्यानिदीव्यावदीव्याम

 

                                 विधिलिड्. लकार ( चाहिए के अर्थ में )   

पुरुष एकवचनव्दिवचन बहुबचन
प्रथम पुरुषदीव्येत्दीव्येताम्दीव्येयु:
मध्यम पुरुष दीव्ये:दीव्येतम्दीव्येत
उत्तम पुरुष दीव्येयम्दीव्येवदीव्येम

                       

 

                            लिट् लकार ( परोक्ष भूतकाल )    

पुरुष एकवचनव्दिवचन बहुबचन
प्रथम पुरुषदिदेवदिदिवतु:दिदिवु:
मध्यम पुरुष दिदेविथदिदिवथु:दिदिव
उत्तम पुरुष दिदेवदिदिविवदिदिविम

 

                             लुड्. लकार ( सामान्य भूतकाल )

पुरुष एकवचनव्दिवचन बहुबचन
प्रथम पुरुषअदेवीत्अदेविष्टाम्अदेविषु:
मध्यम पुरुष अदेवी:अदेविष्टम्अदेविष्ट
उत्तम पुरुष अदेविषम्अदेविष्वअदेविष्म

 

                              लुट् लकार ( अनद्यतन भविष्यत काल )  

 पुरुष एकवचनव्दिवचन बहुबचन
प्रथम पुरुषदेवितादेवितारौदेवितार:
मध्यम पुरुष देवितासिदेवितास्थ:देवितास्थ
उत्तम पुरुष देविसास्मिदेवितास्वदेवितास्म

 

                  

                      आशीर्लिड्. लकार ( आशीर्वाद हेतु )  

पुरुष एकवचनव्दिवचन बहुबचन
प्रथम पुरुषदीव्यात्दीव्यास्ताम्दीव्यासु:
मध्यम पुरुष दीव्या:दीव्यास्तम्दीव्यास्त
उत्तम पुरुष दीव्यासम्दीव्यास्वदीव्यास्म

 

                        लृड्. लकार ( हेतुहेतुमद् भविष्य काल )

पुरुष एकवचनव्दिवचन बहुबचन
प्रथम पुरुषअदेविष्यत्अदेविष्यताम्अदेविष्यन्
मध्यम पुरुष अदेविष्य:अदेविष्यतम्अदेविष्यत
उत्तम पुरुष अदेविष्यम्अदेविष्यावअदेविष्याम

Comments are closed.

वेबसाइट के होम पेज पर जाने के लिए क्लिक करे

Donate Now

Please donate for the development of Hindi Language. We wish you for a little amount. Your little amount will help for improve the staff.

कृपया हिंदी भाषा के विकास के लिए दान करें। हम आपको थोड़ी राशि की कामना करते हैं। आपकी थोड़ी सी राशि कर्मचारियों को बेहतर बनाने में मदद करेगी।

[paytmpay]